Postoje gradovi koji su svojim razvojem kroz istoriju postajali prestonice, i oni drugi koji su građeni da budu prestonice. Kao što je Smederevo. Poslednja srpska srednjevekovna prestonica, poslednji pokušaj da sačuvamo slavnu srpsku srednjevekovnu državu. Vodeni grad, najveća ravničarska tvrđava u Evropi, kapija između zapada i istoka, najveći srpski graditeljski poduhvat, sve su to epiteti koji krase Smederevo.
Još samo u Smederevu možete videti ostatke poslednjeg srpskog srednjevekovnog dvora, i samo još u Smederevu možete osetiti kako je renesansa dotakla Srbiju. Prekasno. Konačnim padom poslednjeg srpskog glavnog grada, Smedereva, u Osmanlijske ruke 1459.-e godine, gasi se srpska država.
Ostali su prozori Đurđevog dvora da vam privuku poglede kao što su privlačili poglede mnogih Evropljana u 15-om veku, da vide čudo - staklo na prozorima. Ne bilo kakvo. Najskupocenije. Sa čuvenog Venecijanskog ostrva Murano. I samo još tu još uvek možete čuti kako je srpski despot praveći sebi kamene kule za odbranu napravio i akustičan dvor u kome će uživati u muzici svog dvorskog kompozitora Kir Stefana Srbina. I ne samo on i njegova dvorska svita, već i mnoge evropske krunisane glave koje su dolazile u Smederevo. Da trguju, pregovaraju, obećavaju Srpskom Despotu da će pomoći Srbima u odbrani od Otomanske imperije, ali i da se pomole nad moštima Svetog Luke, jednog od četvorice Jevanđelista, prvog ikonopisca i lekara, koji je svoj zagrobni mir jedno vreme nalazio upravo u Smederevu. Danas nas čuva iz Padove. Ostali su i temelji crkve unutar tvrđave da svedoče o tim vremenima.
Tvrđava trouganoug oblika i danas je tačka polazišta daljeg razvoja grada Smedereva. Lepezasto se raširio grad polazeći od tvrđave, čuvajući usput tragove života, bitaka i stradanja, ali i uspona i razvoja kroz istoriju. Tako još samo u Smederevu možete videti dud star preko 300 godina, ispod čije krošnje je Karađorđe preuzeo ključeve grada od turskog zapovednika 1805-e godine. Okupljenom narodu je rekao - Nastavljamo gde smo stali, Smederevo je bilo poslednji srpski glavni grad i biće prvi glavni grad u oslobođenoj Srbiji- I zaista, dan danas u Smederevu možete videti spomen ploču na kući u kojoj je stolovala prva srpska vlada - Prvi Pravuteljstvujušći Sovjet Srpski, od 1805 do 1807-e godine.
Dalje kroz istoriju Obrenovići obeležavaju ovaj grad ponovo unoseći u njega dah Evrope. Zidaju se crkva, načelstva i sud, uređuje gradski trg, da bude baš kao u Evropi. Jer dolaze evropljani lađama u Smederevo po čuveno vino i grožđe. Vredni vinari i voćari smederevski ih sačekuju na pristaništu 1888-e godine, izlažući svoje proizvode na Dunavskom keju, ne znajući da tako odpočinju jednu od najstarijih manifestacija u Srbiji – Smederevsku jesen.
Kako je odvajkada imalo vazan strateški značaj, Smederevo je u Prvom svetskom ratu, dva puta napadano od moćnih austrougarskih i nemačkih snaga. Prvo je Austrougarska pokušala da zauzme Smederevo novembra 1914, ali je u toku forsiranja Dunava, zapadno od grada došlo do čuvenog Mitrovdanskog boja u kome je njena vojska doživela težak poraz i vraćena na levu obalu reke. Drugi put je napadnuto oktobra 1915, od snaga združenih nemačkih i austrougarskih armija. U prepodnevnim časovima 15-og oktobra dolazi do bitke na Vrbovačkim kosama koja je završena porazom nemačke i austrougarske vojske.
Drugi svetski rat donosi Smederevu najveća razaranja u istoriji. Naredbom okupacionih vlasti, Smederevska tvrđava je određena za smeštaj ostataka vojne sile Kraljevine Jugoslavije. U Tvrđavu je sa svih strana dovoženo na tone sanduka municije, granata, baruta, eksploziva, buradi mazuta, benzina, nafte. Petog juna 1941. u 14 časova i 14 minuta, odletelo je u vazduh skladište eksploziva u Đurđevoj tvrđavi. U jednom trenu život je izgubilo 2500 ljudi a dvostruko više je ranjeno. Za samo nekoliko sekundi, trećina smederevskih kuća je srušena. Najveća ravničarska tvrđava u Evropi pretrpela je ogromna oštećenja. Spomenik se nalazi na potezu između Muzeja u Smederevu i Smederevske tvrđave.
Turistička organizacija grada Smedereva
